Polikistik Over Sendromu’nda cinsel isteği erkeklik hormonları (testosteron) ve östrojen (estradiol) hormonu belirlemektedir(5). Beyinde bulunan cinsel istek alıcıları (reseptör) testosteron tarafından uyarılmaktadır(6).
Polikistik Over Sendromu olan kadınların bir kısmında erkeklik hormonları fazla miktarda üretilmektedir. Bir kısmında ise erkeklik hormonu miktarı normal olmasına rağmen onlara bağlanarak onları etkisiz hale getiren Sex Hormone Binding Globulin (SHBG) daha az miktarda üretilmektedir. SHBG miktarının az olması erkeklik hormonu miktarının normal seviyede olmasına rağmen serbest dolaşan yani bağlanmamış olan erkeklik hormonlarının miktar ve etkinliğinin artmasına neden olmaktadır(6,7). SHBG ye bağlanmamış testosteron erkeklik hormonlarının en etkili formu olan dihidrotestosteron (DHT) hormonuna dönüşmektedir.
Cinsel istek (cinsellik) erkeklik hormonları ve onların son ürünü olan dihidrotestosteron miktarı ile doğru orantılı olarak, SHBG miktarı ile ters orantılı olarak değişmektedir(10).
Örnek-1 ;
Doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda yumurtalıklar baskılandığı için erkeklik hormonu üretimi azalır ve SHBG miktarı artar. Bunun sonucunda doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda zaman içinde cinsel isteksizlik ortaya çıkabilmektedir(8,9).
Örnek-2;
Yaş ilerledikçe erkeklik hormonlarının ve bunların etkin formu olan Dihidrotestosteron (DHT) üretimi polikistik over sendromu olan kadınlarda da diğer kadınlarda olduğu gibi azalmaktadır(9,10,11). Bunun sonucunda azalan erkeklik hormonlarına paralel olarak bir cinsel isteksizlik durumu ortaya çıkabilmektedir. Fakat, Polikistik overi olan kadınlarda erkeklik hormonları ileri yaşlarda da diğer kadınlara göre daha fazla üretilmeye devam ettiği için hatta menopoz sonrasında bile daha fazla erkeklik hormonu üretildiği için diğer kadınlarla karşılaştırıldığında cinsel isteksizlik daha az oranda görülmektedir.
Polikistik over sendromu olan kadınların bir kısmında erkeklik hormonlarının fazla miktarda üretilmesi ve fazla miktarda üretilen erkeklik hormonların dihidrotestosteron hormonuna dönüşmesi nedeniyle cinsel istek (libido) artışı ile birlikte agresif, saldırgan, gergin, sinirli ve öfkeli davranış özellikleri görülebilmektedir.
Kaynaklar
1-Women with polycystic ovary syndrome wedge resected in 1956 to 1965: a long-term follow-up focusing on natural history and circulating hormones. Dahlgren E, Johansson S, Lindstedt G, Knutsson F, Odén A, Janson PO, Mattson LA, Crona N, Lundberg PA. Fertil Steril. 1992 Mar;57(3):505-13.
2-Women with polycystic ovary syndrome gain regular menstrual cycles when ageing. Elting MW, Korsen TJ, Rekers-Mombarg LT, Schoemaker J. Hum Reprod. 2000 Jan;15(1):24-8.
3-Serum testosterone levels decrease in middle age in women with the polycystic ovary syndrome. Winters SJ, Talbott E, Guzick DS, Zborowski J, McHugh KP. Fertil Steril. 2000 Apr;73(4):724-9.
4-Age-related differences in features associated with polycystic ovary syndrome in normogonadotrophic oligo-amenorrhoeic infertile women of reproductive years. Bili H, Laven J, Imani B, Eijkemans MJ, Fauser BC. Eur J Endocrinol. 2001 Dec;145(6):749-55.
5-Long-term follow-up of patients with polycystic ovary syndrome: reproductive outcome and ovarian reserve. Hudecova M, Holte J, Olovsson M, Sundström Poromaa I. Hum Reprod. 2009 May;24(5):1176-83.
6-Steroid hormones and aging: free testosterone, testosterone and androstenedione in normal females aged 20-87 years. Purifoy FE, Koopmans LH, Tatum RW. Hum Biol. 1980 May;52(2):181-91.
7-Twenty-four-hour mean plasma testosterone concentration declines with age in normal premenopausal women. Zumoff B, Strain GW, Miller LK, Rosner W. J Clin Endocrinol Metab. 1995 Apr;80(4):1429-30.
8-The relationship of circulating dehydroepiandrosterone, testosterone, and estradiol to stages of the menopausal transition and ethnicity. Lasley BL, Santoro N, Randolf JF, Gold EB, Crawford S, Weiss G, McConnell DS, Sowers MF. J Clin Endocrinol Metab. 2002 Aug;87(8):3760-7.
9-A prospective longitudinal study of serum testosterone, dehydroepiandrosterone sulfate, and sex hormone-binding globulin levels through the menopause transition. Burger HG, Dudley EC, Cui J, Dennerstein L, Hopper JL. J Clin Endocrinol Metab. 2000 Aug;85(8):2832-8.
10-Testosterone therapy in women: a review. Bolour S, Braunstein G.bInt J Impot Res. 2005 Sep-Oct;17(5):399-408.
11-The endocrinology of the menopause. Burger HG. Maturitas. 1996 Mar;23(2):129-36.